Hoe mooi zou het zijn als we een kabinet hadden dat rustig, nuchter én met gevoel voor menselijke maat zaken oplost die de afgelopen jaren uit de hand zijn gelopen. Stap voor stap, transparant, met de blik op de toekomst. Een kabinet dat de verbinding herstelt met de mensen in het land. Dat het vertrouwen van mensen in politiek, bestuur en overheid terugbrengt. Met alle ruimte voor de burger om de eigen verantwoordelijkheid te nemen die zij van nature al heeft. Kortom een kabinet dat invulling geeft aan de al zo lang gewenste ‘nieuwe bestuurscultuur’.
Een compleet ander type bestuurder
Een dergelijk kabinet vraagt m.i. om een ander type bestuurder. Geen politieke strijders of handige technocraten maar ministers die werkelijk dienstbaar zijn en de samenleving verbinden. Die werken aan de lange termijn. Bestuurders die zeer goed luisteren. Empathisch, deskundig en wijs.
En een compleet andere aanpak
In plaats van een regeerakkoord in detail vooraf vast te leggen en vervolgens uit te voeren met de blik op oneindig (zonder echt te kijken of het in de praktijk werkt) gaat het kabinet in dialoog met de samenleving sturen op hoofdlijnen:
1. De democratie dichter bij de mensen brengen.
2. Beter beschermen van vrijheid en veiligheid.
3. Versterken van welvaart en vooral van welzijn.
4. Versterken solidariteit en duurzaamheid.
5. Eenvoudig en rechtvaardig inrichten van overheid en belastingen.
Lees bijgaand hoe een kabinet vorm kan geven aan nieuwe grondbeginselen.
Hieronder een uitwerking van hoe een dergelijk kabinet eruit zou kunnen zien:
1. Premier en Minister van Democratie en Eenvoud
Voorzitter ministerraad. Beschermt en versterkt de democratie van, voor en door burgers. Evenals de resultaten en eenvoud in werken van de overheid rijksbreed.
2. Minster van Vrijheid en Veiligheid
Beschermt en versterkt de vrijheid en privacy van mensen. Beschermt tegen te veel inmenging en wetten vanuit de overheid. Zorgt dat wetten met menselijke maat worden gehandhaafd. Zorgt voor proportionele wetgeving en handhaving op vlak van nationale veiligheid.
3. Minister van Groene Economie & Infrastructuur
Beschermt de vrije markt en zorgt dat basis regels voor menselijk en groen ondernemen worden opgesteld en gehandhaafd. Draagt tevens zorg voor een basis aan duurzame (zo mogelijk zelfvoorzienende) infrastructuur om te kunnen leven, werken en wonen.
4. Minister van Inspiratie en Innovatie
Faciliteert onderwijs waarin naast het leren van basisvaardigheden de ontwikkeling van kinderen centraal staat. Investeert in wetenschap en innovatie die ons allen dient. Zorgt dat we op alle leeftijden zo eenvoudig mogelijk kennis kunnen delen en van cultuur kunnen genieten. Beschermt ons nationaal erfgoed.
5. Minister van Solidariteit en Zorg
Zorgt dat voor ieder die dat nodig heeft een simpele basis uitkering beschikbaar is. Zorgt dat mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen altijd een dak boven het hoofd hebben, een gezonde maaltijd en aandacht en zorg krijgen. Draagt zorg voor opvang van vluchtelingen binnen de nationale mogelijkheden die we hebben. Organiseert nationaal voor ieder die dat wil zingevend vrijwilligerswerk.
6. Minister van Gezondheid en Natuur
Helpt mensen verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid en zorgt voor een simpel georganiseerde gezondheidszorg zonder bureaucratie. Bewaakt de voedselkwaliteit. Faciliteert Sport. Zorgt dat we ons water, onze lucht en aarde schoon houden en onze natuur gevarieerd en toegankelijk om van te genieten.
7. Minister van Omdenken en Binnenlandse Samenwerking
Coördineert eenvoudige samenwerking rijksbreed en in afstemming met provincies, gemeenten en andere overheden. Stimuleert creativiteit en nieuwe, slimme oplossingen door out of the box denken. Door tegendenkers, omdenkers en andersdenkenden te omarmen.
8. Minister van Vrede en Internationale Samenwerking
Zorgt voor een goede relatie en samenwerking met andere landen, de Europese Unie en de Verenigde Naties. Bewaakt dat internationale afspraken niet strijdig zijn met onze Grondwet. Stimuleert de eerlijke handel met andere landen. Zet diplomatie in bij internationale conflicten.
9. Minister van Defensie en Crisismanagement
Zorgt dat Nederland in samenwerking met de NAVO goed beschermd is tegen dreigingen van internationaal geweld. Coördineert bij grootschalige nationale en internationale crises.
10. Minister van Eerlijke Financiën
Beheert en bewaakt het nationale huishoudboekje en zorgt voor een eerlijk en eenvoudig belastingsysteem. Draagt in het bijzonder verantwoordelijkheid om grote bedrijven eerlijk mee te laten betalen. Beschermt een eerlijk pensioenstelsel.
Wat denk jij? Zou dit een verbetering zijn ten op zichte van de situatie nu? En wat zou jij anders zou doen?
Bram Voncken
Als organisatiekundige en veranderbegeleider in de publieke sector probeer ik altijd zo breed mogelijk en holistisch te kijken. Eerder schreef ik over de wijzigingen in de spelregels van de democratie die m.i. gewenst zijn. Dat soort wijzigingen gaat nooit in één keer maar in kleine stappen. Afhankelijk van het leiderschap van anderen en van jou zelf.