Als we meer volwassen politiek willen, dichter bij de mensen en een meer betrouwbare overheid, die echte problemen oplost, dan hebben we naar mijn stellige overtuiging een ander type politicus en bestuurder nodig.
Veel minder de politieke strijder, veel meer de nuchtere en menselijk verbinder. Het type politicus met een bak aan praktijkervaring die politiek niet bedrijft als een ‘war game’ waarin de hardste schreeuwer wint maar als een ‘coöperatief samenspel’. Moedige bestuurders die samen willen werken met verschillende mensen met verschillende meningen. Vanuit een gezamenlijk verlangen naar vrijheid, solidariteit en een leefbare aarde, met respect voor de verschillen die er zijn. Niet enkel gericht op groei maar ook op het beschermen van wat we al hebben. Het is misschien hoog gegrepen maar als we verandering willen, zullen we stevig moeten inzetten. Hieronder een beschrijving van het ‘competentieprofiel’ passend bij de in mijn ogen benodigde bestuurscultuur:
1. Authentiek en integer
In de eerste plaats hebben we politici nodig die we kunnen vertrouwen. Mensen die zichzelf zijn en zich niet beter voordoen dan ze zijn. Authentiek, oprecht en transparant. Die zich kwetsbaar durven op te stellen. Mensen die kunnen reflecteren op zichzelf in plaats van te projecteren op anderen. Bestuurders die zich aan hun woord houden en niet recht praten wat krom is of ons met mooie praatjes manipuleren. Zij die zeggen wat ze doen en doen wat ze zeggen.
2. Dienstbaar aan de hele samenleving
Gedreven en dienstbaar aan de samenleving als geheel in plaats van dienstbaar aan het eigen ego of enkele deelbelangen. Democratisch vanuit de tenen. Politiek leiders die mensen zoveel mogelijk vrij laten en wetten niet onnodig ingewikkeld maken. Zij die andere leiders de ruimte geven om te groeien en zelf aftreden als zij niet meer de juiste persoon op de juiste plek zijn.
3. Met open oor en oog voor ieder mens
Bestuurders met een open hart en een luisterend oor. Die omgaan met een ander zoals je ook graag wilt dat er met jou wordt omgegaan. Mensen die echt contact maken. Niet veroordelen maar begripvol zijn zonder af te doen aan grenzen die gesteld moeten worden. Zij die snappen dat niet iedereen het geluk heeft in goede omstandigheden te zijn opgegroeid en goed functioneert. Die werken aan een eerlijker wereld met gevoel voor menselijke maat.
4. Deskundig en wijs
Onze samenleving en vraagstukken zijn complex. Vragen om leiderschap met een hoop intelligentie en wijsheid. Weten waar je het over hebt. Scherp kunnen analyseren en grote (holistische) verbanden doorzien. Feiten, meningen en waarden onderscheiden. In staat om een intelligente maatschappelijke dialoog te organiseren. Zien waar zaken zich naar toe bewegen zonder in paniek te raken. Kortom we hebben politiek leiders nodig die met een heldere geest en ruime blik naar mens, samenleving en rol van de overheid kijken.
5. Nuchter en krachtig verbindend
Tot slot hebben we moedige leiders nodig die de handen uit de mouwen steken. Met de poten in de modder staan en echte resultaten behalen. Want praatjes vullen geen gaatjes. Een debat winnen lost niks op. Geen technocraten in ivoren torens maar bestuurders die nuchter, doortastend en tegelijkertijd zorgvuldig samen met burgers aan de slag gaan. Die niet aan de leiband lopen van grote bedrijven, internationale politiek en instellingen. Bestuurders met lef die daadwerkelijk duurzame veranderingen organiseren.
Een ander soort kiezer
Niemand is perfect en iedereen mag fouten maken. Perfectie bestaat ook niet en fouten maken is prima als je ze durft toe te geven en er van leert. Toch zullen we langzamerhand toe moeten naar politiek en politiek leiderschap op een hoger niveau. Andere politiek vraagt echter ook om een ander soort kiezer. Meer bewust, meer open en ruimdenkend. Meer wijs.
Kortom, we hebben onafhankelijk denkend en verbindend leiderschap nodig dat nuchter en liefdevol voorwaarts gaat. En dat leiderschap begint bij jezelf.
Bram Voncken
Vind je dit lijstje niet van toepassing in de harde politieke werkelijkheid van vandaag? Dan ga ik graag het gesprek met je aan. Ik denk dat genoemde kwaliteiten keihard noodzakelijk zijn om onze samenleving weer op een gezonde manier voorwaarts te helpen.