De politiek én wijzelf lijken het overzicht kwijt te zijn in een wereld vol verwarring en polarisatie. Tegelijkertijd groeit het aantal mensen dat zich bewust is van de waanzin die ons omringt. De tijd is rijp om samen in beweging te komen en een koers van wijsheid en verbinding te kiezen. Hieronder 10 krachtige en hoopvolle uitgangspunten voor het Nederland van de toekomst: vrij en vreedzaam verbonden!
Hoe mooi zou het zijn: een land waarin we zelf de verantwoordelijkheid nemen voor de kwaliteit van ons eigen leven én zorgzaam omgaan met elkaar en de natuur. Een land waarin de meeste mensen meer hechten aan geluk dan aan geld. Niet links of rechts, maar nuchter en liefdevol. Dialoog in plaats van debat. Gericht op het overbruggen van verschillende waarden en visies. Houden wat goed is en veranderen wat beter kan. Het kan even duren… maar samen kunnen we zo’n land creëren!
ONZE VRIJHEID IS ONS LIEF
1. Leven en laten leven
In Nederland ben je vrij om je eigen leven te leiden, met zo min mogelijk bemoeienis van de overheid. Om te voorkomen dat jouw vrijheid ten koste gaat van anderen (of van dieren en natuur), is een minimaal aantal wetten en regels opgesteld. Jouw vrijheid van spreken en privacy goed beschermd.
DEMOCRATISCH SAMENWONEN
2. Democratie van, voor en door mensen
Wetten en regels democratisch vastgesteld, zo veel mogelijk lokaal en in dialoog met elkaar. Met oog voor de belangen van minderheden en ruimte voor diversiteit van meningen. De invloed van grote bedrijven, belangenorganisaties en adviesorganen beperkt.
3. De overheid eenvoudig en dienstbaar
Nederland is van de mensen die er wonen. De overheid is niet de baas van het land, maar dienstbaar aan het algemeen belang. Sterk maar bescheiden, eenvoudig én praktisch voert zij strikt noodzakelijke taken uit. De menselijke maat staat centraal. Bureaucratie en verlammend risicomanagement maken plaats voor slagvaardigheid en vertrouwen in mensen.
4. De rechtsstaat open en eerlijk
Voor de wet is iedereen gelijk. Organisaties discrimineren niet op leeftijd, geslacht, afkomst, opleiding, levensovertuiging, seksuele voorkeur, handicap, enzovoort. Indien de wet wordt overtreden, doet de rechtsstaat haar werk. Zorgvuldig, snel en met menselijke maat. Nederland is echter geen politiestaat en boetes zijn er niet om de staatskas te spekken. Slachtoffers worden beschermd en daders worden geholpen om op het rechte pad te komen.
PRETTIG SAMENLEVEN
5. Welvaart en welzijn in harmonie
Welvaart en welzijn creëren we zelf en met elkaar. De overheid heeft een relatief kleine maar desalniettemin belangrijke rol. Als marktmeester stelt zij minimale regels om de economie eerlijk en fatsoenlijk te laten draaien. Ze bewaakt dat mensen zoveel mogelijk gelijke kansen krijgen. Werken hoort te lonen. Producten die verslavend zijn of schadelijk voor de volksgezondheid worden geweerd uit de maatschappij.
Daarnaast zorgt de overheid voor een basis aan infrastructuur: scholen, mobiliteit, energievoorziening, dijken, enzovoort. Steeds meer mensen vinden welzijn belangrijker dan welvaart. Niet consumptiegroei, maar persoonlijke ontwikkeling, balans en waardering voor wat al goed is, staan centraal. Waar mogelijk draagt de overheid bij aan de zelfredzaamheid van alle Nederlanders. Goede scholing, gezonde voeding, een fijne woning en laagdrempelig openbaar vervoer moeten voor iedereen bereikbaar zijn.
6. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten
We bouwen een eenvoudig en eerlijk belastingsysteem waarin de mensen en bedrijven die het meeste geld hebben, het meeste bijdragen. Mensen die niet in staat zijn om een eigen inkomen te verwerven, krijgen een uitkering. De gezondheidszorg wordt simpel en bureaucratieloos georganiseerd. Als specialistische zorg noodzakelijk is, wordt deze vergoed. Voor iedereen die dat nodig heeft, is er een veilige plek om te slapen, eten en zorg te ontvangen. Vluchtelingen worden opgevangen binnen zekere grenzen.
7. Op weg naar een circulaire samenleving
We willen genieten van de natuur en de aarde goed doorgeven aan volgende generaties. Daarom gaan we onze wegwerpmaatschappij omvormen tot een circulaire samenleving. Met schone lucht, schoon water, schone aarde en een rijk ecosysteem als basis. Respectvolle omgang met dier en natuur. Verstandig omgaan met klimaatverandering zonder paniek. Vervuiling wordt actief aangepakt en de vervuiler betaalt.
INTERNATIONAAL SAMENWERKEN
8. Internationale vrede en samenwerking
Nederland is gebaat bij goede internationale samenwerking, maar wil voor haar primaire levensbehoeften niet te veel afhankelijk zijn van andere landen. Binnen de EU werken we samen als bondgenootschap van onafhankelijke landen, ieder vanuit zijn eigen cultuur. De macht die we de EU geven om zaken van algemeen belang te regelen, wordt streng bewaakt om te veel bemoeienis en bureaucratie te voorkomen. Waar dan ook ter wereld gedragen we ons beschaafd en dragen bij aan vrede, zonder wapens, met diplomatie.
INTEGRITEIT EN DESKUNDIGHEID
9. Zelfstandig denkende volksvertegenwoordigers
Onze volksvertegenwoordigers vertegenwoordigen de mensen in het land en niet de belangen van bedrijven en belangenorganisaties. Zij luisteren scherp naar wat speelt in de samenleving en maken zelfstandig keuzes op basis van het eigen geweten en het eigen denken. Zonder last of ruggespraak. Zonder fractiediscipline.
10. Verbindende bestuurders
Onze bestuurders zijn verbindende leiders in plaats van managers van een coalitieakkoord. Mensen die samen met ons gezamenlijke problemen oplossen. Die bruggen bouwen tussen verschillende meningen en waarden zonder mensen ervan af te laten vallen. Authentiek en integer. Dienstbaar aan de hele samenleving. Met een scherp luisterend oor en met compassie voor mensen. Deskundig en wijs. Nuchter en krachtig verbindend.
Tot slot
Met deze uitgangspunten geloof ik dat we de verwarring en polarisatie in Nederland kunnen overwinnen en een toekomst van verbinding en hoop kunnen bouwen. Kun jij je vinden in deze uitgangspunten?
Ik nodig je uit om mee te denken, mee te doen en samen de eerste stappen te zetten. Laten we onze krachten bundelen en deze koers werkelijkheid maken!
Bijgaand een verdere uitwerking van wat onze grondbeginselen zouden kunnen zijn.
Bram Voncken, voorjaar 2024