Het is gemakkelijk om ‘de politiek’ de schuld te geven. Of ‘de media’. Maar in werkelijkheid ligt het aan ons allemaal.
Wij kunnen meer. Nederland kan beter.
Niet door méér ophef en politiek theater. Niet door méér strijd om het eigen gelijk en gespeelde verontwaardiging. Niet nóg meer ondemocratische besluiten in achterkamertjes.
Maar door meer visie. Meer eerlijkheid. Meer samenwerking.
Want als we zo doorgaan, raken we onszelf kwijt. Raken we elkaar kwijt. En raken we langzaam maar zeker ons land kwijt. Verspelen we het vertrouwen. Vergeten we wat ons verbindt. Regeert de waan in plaats van de wijsheid.
Kortom het is tijd om wakker te worden. Het is tijd om op te staan.
Het is tijd om voorbij de oppervlakte te kijken. Voorbij het eigen ego en de eigen kortzichtigheid. Voorbij de gemakzucht. Hieronder zeven keuzes voor een nieuwe, volwassen vorm van samenleven:
1. Stop met het denken in kampen
De ander is niet de vijand. Luister beter. Denk zèlf na. Zoek verbinding waar verschil is. Zonder verbinding geen toekomst.
2. Kijk door het theater heen
Politiek is te belangrijk om er een spelletje van te maken. Welke verhalen zijn oprecht en waar? Wat werkt in de praktijk écht?
3. Denk verder dan vandaag
Laat je niet leiden door angst, ophef en korte termijnbelangen. Vraag bij elk besluit: Wat is goed voor de toekomst van Nederland, voor onze kinderen en voor de aarde die ons huis is?
4. Kies moedig leiderschap zonder ego
Verlang van politici dat ze dienstbaar zijn, wijs, betrouwbaar en moedig.
Niet wie het hardst roept, maar wie het beste dient en het beste verbind.
5. Eis openheid en transparantie
Democratie gedijt bij daglicht.
Stop met achterkamertjes. Deel de feiten. Spreek de waarheid.
6. Herstel de publieke dialoog
We hoeven het niet altijd eens te zijn. Maar wel open en eerlijk, nieuwsgierig en respectvol met elkaar in gesprek te zijn.
7. Geef zélf het goede voorbeeld
Verandering begint nooit bij de ander. Altijd bij jezelf. Wees zélf het voorbeeld van de samenleving die je wenst. De verandering komt uit de onderstroom.
Doe jij mee? Help jij Nederland weer vrij te maken en vreedzaam en vruchtbaar samen te leven? Duurzaam en solidair met elkaar en met de generaties die na ons?
De toekomst wacht niet. De toekomst vormen we nu!
Bram Voncken, zomer 2025
BIJLAGE MET 21 VRAGEN
Om in alle rust voor jezelf te beantwoorden. In weerwil van de waan van de dag.
1. Voel je je onderdeel van een groter geheel — of vooral op jezelf aangewezen?
2. Denk je dat verandering van bovenaf komt — of juist uit de samenleving zelf?
3. Neem je verantwoordelijkheid voor je eigen leven — of laat je dat liever aan anderen over?
4. Geloof je dat de meeste mensen deugen — of juist niet?
5. Hecht je meer aan persoonlijke vrijheid — of aan gezamenlijke zekerheid?
6. Ben je eerder geneigd iets voor een ander te doen — of iets van een ander te verwachten?
7. Help je liever onvoorwaardelijk — of vind je dat daar altijd iets tegenover moet staan?
8. Ben je meer bezig met geld — of met geluk?
9. Leef je gehaast — of neem je bewust tijd voor wat er echt toe doet?
10. Wil je dat de overheid meer controle uitoefent — of juist meer vertrouwen geeft?
11. Kies je liever politici die verbinden — of die het conflict aangaan?
12. Vertrouw je mensen die populair zijn — of mensen die onpopulaire dingen durven doen?
13. Denk je dat dreiging met geweld vrede helpt bewaren — of juist ondermijnt?
14. Wil je dat kinderen zo ambitieus mogelijk opgroeien — of liever ontspannen en in balans?
15. Investeer je liever in gezond leven — of in meer gezondheidszorg?
16. Ben je bereid en in staat om duurzamer te leven — ook als sommige producten duurder worden?
17. Denk je dat de overheid beter kan bepalen waar ons geld naartoe gaat — of kunnen we dat beter zelf?
18. Lees je vooral wat je al bevestigt — of zoek je ook actief naar andere perspectieven?
19. Vind je twijfel een teken van zwakte — of van wijsheid?
20. Laat je je mening eerder vormen door emoties — of door feiten?
21. Kies je zelf je pad — of bepalen anderen jouw pad?